Đậu nành đã là một phần của chế độ ăn uống của con người trong hơn mười nghìn năm. Ngày nay, hầu hết đậu nành có hàm lượng chất béo và đạm được tách ra để sử dụng làm thức ăn gia súc hoặc làm thành phần thực phẩm.
Tiêu thụ vừa phải các loại thực phẩm này dường như không có tác dụng phụ ở người lớn; nó thậm chí có thể có lợi cho sức khỏe tim mạch và làm giảm nguy cơ ung thư. Tuy nhiên, việc ăn nhiều thức ăn từ loại thực phẩm này trong 6 tháng trở lên có thể gây ra nhiều vấn đề. Ngoài ra, có thể giảm thiểu việc sử dụng sữa đậu nành dành cho trẻ sơ sinh.
Đâụ nành với hoạt động tuyến giáp
Một số nghiên cứu trên động vật cho thấy tác dụng trên tuyến giáp của đậu nành. Hiệu ứng này có thể là do sự hiện diện của phytoestrogen và goitrogen trong sản phẩm. Goitrogens là những chất cản trở sự hấp thụ iod trong tuyến giáp, và các nghiên cứu trên ống nghiệm đã chỉ ra rằng isoflavone đậu nành ức chế các phản ứng xúc tác peroxidase tuyến giáp cần thiết để tổng hợp hormone tuyến giáp.
Tuy nhiên, các nghiên cứu không trực tiếp về tác động của việc tiêu thụ đậu nành trên tình trạng tuyến giáp ở người trưởng thành cho thấy cho thấy rằng đậu nành không có bất kỳ tác dụng nào lên sức khỏe tuyến giáp. Dẫu vậy, các tác giả đã cảnh báo rằng những người có chức năng tuyến giáp bị suy giảm hoặc thiếu iốt có thể có nguy cơ phát triển suy giáp cao hơn nếu họ tiêu thụ thức ăn đậu nành.
Sức khỏe tim mạch
Chưa có dữ liệu đầy đủ nào liên quan đến đậu nành và sức khỏe tim mạch ngoài một số quan sát điều tra các điểm cuối cứng cho bệnh tim, chẳng hạn như tử vong và đau tim, và kết quả những quan sát này đó quá yếu để chứng minh được ảnh hưởng của đậu nành với bệnh tim mạch.
Từ năm 1999 đến nay, FDA Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA) đã nhiều lần cân nhắc về hiệu quả của việc sử dụng thực phẩm này với tim mạch tuy nhiên vẫn chưa có tuyên bố chính thức, có giá trị nào được đưa ra.
Sức khỏe của nam giới và nội tiết tố nam
Với việc chứa các tính chất nội tiết tố nữ (estrogen) của tinh chất mầm đậu nành, không có gì là bất thường khi nghe rằng đàn ông nên tránh xa thực phẩm có chứa đậu nành. Tuy nhiên với các nghiên cứu trên nam giới trưởng thành sử dụng nhiều loại thực phẩm đậu nành, tinh chất mầm đậu nành với hàm lượng thông thường mỗi ngày đã chỉ ra rằng bổ sung sản phẩm này không có ảnh hưởng đáng kể đến tổng số testosterone, testosterone tự do, hoặc globulin ràng buộc hormone giới tính (SHBG). Đặc biệt các nghiên cứu này cũng chứng minh đậu nành không ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
Tuy vậy, lạm dụng đậu nành lại thực sự có tác dụng tiêu cực đến testosterone và khả năng sinh sản. Hai báo cáo đã ghi lại tác dụng phụ với ≈360 mg isoflavone đậu nành mỗi ngày trong 6-12 tháng. Những tác dụng đó bao gồm gynecomastia, rối loạn chức năng cương dương, và giảm ham muốn tình dục ở một người đàn ông 60 tuổi uống 2,8 lít sữa đậu nành mỗi ngày, và rối loạn sinh dục và rối loạn cương dương ở một người ăn chay 19 tuổi đang ăn chế độ ăn giàu dinh dưỡng nhé.
Ngoài ra, một phân tích tổng hợp 30 nghiên cứu quan sát trên tổng cộng 266.000 nam giới ở Bắc Mỹ, Châu Âu và Châu Á đã chỉ ra mối liên quan đáng kể giữa nguy cơ phát triển ung thư tuyến tiền liệt và đậu nành không lên men (lần lượt là 29% và 35%).
Tuy nhiên, hiệu quả này chỉ xuất hiện trên những người đàn ông đang có nguy cơ phát triển ung thư tuyến tiền liệt, với trường hợp đã được chẩn đoán mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt không có ghi nhận ảnh hưởng tích cực nào từ việc tiêu thụ đậu nành.
Sức khỏe của nữ giới và ung thư vú
Tinh chất mầm đậu nành là phytoestrogen (nội tiết tố nữ thực vật) và do đó đặc biệt có lợi cho phụ nữ sau mãn kinh có rất ít estrogen.
Một phân tích tổng hợp ở phụ nữ sau mãn kinh cho thấy bổ sung isoflavone đậu nành không có ảnh hưởng đáng kể đến nồng độ hormone giới tính, vì vậy, phytoestrogen có ít ảnh hưởng đến việc sản xuất hormone nhưng chúng có thể ức chế hoặc thúc đẩy ung thư: chúng có thể ức chế ung thư bằng cách ngăn chặn các estrogen thực sự mạnh hơn; chúng có thể thúc đẩy ung thư bằng cách gắn kết nhiều thụ thể hơn và phân phối tín hiệu, dù còn yếu.
Về mặt lý thuyết, các phytoestrogen có thể có hai tác dụng ngược lại đối với sản xuất estrogen nội sinh: chúng có thể làm tăng estrogen (nếu cơ thể quyết định thụ thể estrogen quá yếu) hoặc giảm (nếu cơ thể quyết định quá nhiều thụ thể estrogen được kích hoạt yếu ớt).
Bên cạnh đó, một phân tích tổng hợp báo cáo rằng việc bổ sung isoflavone không có ảnh hưởng đáng kể đến mật độ vú, dấu ấn sinh học cho nguy cơ ung thư vú. Đối với phụ nữ sau mãn kinh đã được chẩn đoán mắc bệnh ung thư vú, ảnh hưởng của đậu nành có thể phụ thuộc vào loại ung thư vú, nguồn và lượng isoflavone, và độ tuổi bắt đầu tiêu thụ đậu nành. Nói chung, các phân tích tổng hợp của nghiên cứu quan sát đã chỉ ra rằng isoflavone làm giảm đáng kể nguy cơ ung thư vú (giảm 25%) đồng thời giảm khả năng tái phát và tử vong do ung thư vú.
Nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra tinh chất đậu nành cũng có thể có lợi cho xương của phụ nữ sau mãn kinh và làm giảm triệu chứng mãn kinh. Phân tích tổng hợp thấy rằng việc bổ sung isoflavone đậu nành không ảnh hưởng đến tổng số 11 triệu chứng thường gặp của mãn kinh, nhưng nó làm giảm đáng kể tần suất bốc hỏa
Đối với phụ nữ tiền mãn kinh, các nghiên cứu chỉ ra rằng các sản phẩm này giàu isoflavone tác động tương tự như ở phụ nữ sau mãn kinh. Cụ thể, một phân tích tổng hợp dữ liệu quan sát đã báo cáo một mối liên hệ đáng kể giữa lượng thức ăn có chứa đậu nành hoặc lượng isoflavone và nguy cơ phát triển ung thư vú thấp hơn (-26%), và giảm nguy cơ ở các nước châu Á nhiều hơn ở các nước phương Tây (-41) % so với -10%). Thực phẩm này cũng liên quan đến tỷ lệ tử vong giảm đáng kể ở những phụ nữ bị ung thư vú.
